Archives

Galeri

Gölge Oyununun İlk Kadın ‘Hayalisi’

Türkiye’nin önde gelen Karagöz ustalarından Suat Veral’dan eğitim alan Merve İlken, yıllar içinde kendisini geliştirerek ülkenin ilk kadın “hayalisi” oldu.

Türkiye’nin önde gelen Karagöz ustalarından Suat Veral’dan eğitim alan Merve İlken, yıllar içinde kendisini geliştirerek ülkenin ilk kadın “hayalisi” oldu. İzleyenlerin perdede gördükleri Karagöz ve Hacivat karakterlerinin erkek olması nedeniyle duydukları sesin de bir erkeğe ait olduğunu düşündüklerini söyleyen İlken, perdenin arkasından çıktığında seyircinin bir kadın görünce şaşırdığını anlattı.

Merve İlken, “Hatta bazı anneler ‘Benim kızım da sizin gibi olsa keşke.’ diyor. Eğitimlerimizde kız çocukları ile erkek çocuklarını tabii ki ayırt etmiyoruz. Bu onur ve gurur verici bir şey. Bir kadın olarak da bu tarz tepkiler almak çok hoş.” dedi.

Geleneksel Türk gölge oyununu, genç kuşaklara tanıtmak için çalışmalar yaptığını anlatan İlken, 7’den 77’ye her yaş diliminden öğrencileri olduğundan bahsetti.

Kendisinin ahilik sistemiyle yetiştiğini ve çıraklarını da bu şekilde eğittiğini söyleyen İlken, “Benim ustalarım nasıl bir ahilik sistemiyle geldiyse ben de o şeklide yetiştim. Ustamın mutfağında piştim. Bu noktada Türkiye’nin ilk kadın Karagöz sanatçısı yetişti.

Galeri

Gölge Oyununun İlk Kadın “Hayalisi” Mesleğinin İnceliklerini Genç Kuşaklara Aktarıyor

Türkiye’nin önde gelen Karagöz ustalarından Suat Veral’dan eğitim alan Merve İlken, yıllar içinde kendisini geliştirerek ülkenin ilk kadın “hayalisi” oldu.

Türkiye’nin önde gelen Karagöz ustalarından Suat Veral‘dan eğitim alan Merve İlken, yıllar içinde kendisini geliştirerek ülkenin ilk kadın “hayalisi” oldu.

Ustası Suat Veral’dan aldığı eğitimin ardından yurt içi ve yurt dışında sunduğu gösterilerle beğeni toplayan Merve İlken, kendisi gibi başka kadınların da geleneksel Karagöz sanatı ile ilgilenmesi için çalışmaya başladı. İlken’in bu yoldaki ilk çırakları ise Şevval ve Büşra Veral oldu.

Karagöz sanatında Türkiye’nin ilk hayalisi olma yolundaki hikayesini AA muhabiriyle paylaşan Merve İlken, bu sanatta usta-çırak ilişkisinin önemini vurguladı.

İlk Karagöz ustası Şeyh Küşteri’den bu yana bütün ustaların erkek sanatçılar olduğuna değinen İlken, Türkiye’nin ilk kadın karagöz ustası olmaktan onur duyduğunu dile getirdi. Büyük bir sorumluluğu olduğunu, ancak bundan da memnuniyet duyduğunu ifade eden İlken, şöyle konuştu:

“Bu alanda ilk olmam sadece benim için değil kültürüm, sanatım ve halkım için de önemli. Ustam beni yetiştirdiği zaman ‘Evet sen bu sanatı kadınlara, genç kızlara, tüm ülke halkına göstereceksin, tanıtacaksın, yeni nesillere aktaracaksın ama en önemli bir vazifen de Türk kadınının nasıl böyle erkek egemen bir sanatta yer aldığını gururla göstereceksin.’ dedi. Yurt içinde ve yurt dışındaki programlarımızda Türkiye’nin ilk kadın Karagöz sanatçısı denildiği zaman, gerçekten çok güzel tepkiler alıyorum. Ayakta alkışlanıyorum ama bu Merve’nin alkışlanması değil, geleneksel Türk gölge oyununun alkışlanması oluyor.”

“Perdenin arkasından bir kadın çıkınca şaşırıyorlar”

İzleyenlerin perdede gördükleri Karagöz ve Hacivat karakterlerinin erkek olması nedeniyle duydukları sesin de bir erkeğe ait olduğunu düşündüklerini aktaran İlken, perdenin arkasından çıktığında seyircinin bir kadın görünce şaşırdığını aynı zamanda da mutlu olduğunu anlattı.

Merve İlken, “Hatta bazı anneler ‘Benim kızım da sizin gibi olsa keşke.’ diyor. Eğitimlerimizde kız çocukları ile erkek çocuklarını tabii ki ayırt etmiyoruz. Bu onur ve gurur verici bir şey. Bir kadın olarak da bu tarz tepkiler almak çok hoş.” dedi.

Geleneksel Türk gölge oyununu, genç kuşaklara tanıtmak için çalışmalar yaptığını anlatan İlken, 7’den 77’ye her yaş diliminden öğrencileri olduğundan bahsetti.

Kendisinin ahilik sistemiyle yetiştiğini ve çıraklarını da bu şekilde eğittiğini söyleyen İlken, “Benim ustalarım nasıl bir ahilik sistemiyle geldiyse ben de o şeklide yetiştim. Ustamın mutfağında piştim. Bu noktada Türkiye’nin ilk kadın Karagöz sanatçısı yetişti. Sadece ben olmayacağım. Benden sonraki nesillere de aktarmak durumundayım. Çünkü gelenek ve sistem bunu gerektirir.” dedi.

Çırakları Şevval ve Büşra Veral’ı da ahilik geleneğiyle yetiştirdiğini anlatan İlken, şöyle devam etti:

“Karagöz eğitiminin bir sınırı yok. Çünkü bu çok kadim ve köklü bir sanat. Dolayısıyla 15 gün, 3 ay ya da 5 ay gibi bir zaman diliminde öğrenebilecek bir sanat değil. Karagöz evrensel bir sanat olduğu için kocaman bir deniz, okyanustur aslında. Her geçen gün yeni bir şey öğrenirsiniz. Şevval ve Büşra’nın da eğitimleri devam ediyor. Şu an usta oldular diyemem çünkü onlar da benim ustamdan gördüğüm ve kendimi şekillendirdiğim gibi kendilerini şekillendirecekler. Bu biraz zaman alacak tabii ki. Çünkü hayat insana her yaşında bir şeyler öğretiyor ve gölge oyunu da her geçen gün onu öğrenmek isteyen çırağa da yeni şeyler katıyor.

Amacının erkek egemen bir sanatta kadınlarla ilgili farkındalık oluşturmak olduğunu kaydeden İlken, “Bu sanatı sadece erkekler icra edebilir diye düşünemeyiz. Çünkü günümüzde kadınların girmediği hiçbir meslek dalı yok. Kadınlar da artık perdenin arkasına geçip, bu dünyanın farklı bir açısını görmeli. Dolayısıyla kadınların, bu sanatın içinde de olması gerekir.” ifadelerini kullandı.

“Globalleşen dünyada kültürler kayıp gidiyor”

Merve İlken’in öğrencilerinde 20 yaşındaki Şevval Veral da babası Suat Veral’ın bu sanatın içinde olmasının kendisi için büyük avantaj olduğunu dile getirdi. Veral, “Ustam ‘Ben ilk kadın Karagözcüyüm evet ama bu işe sen de neden el atmayasın?’ dedi. Bu şekilde ben de kendimi yetiştirmeye çalıştım.” dedi.

İlken’in diğer öğrencisi 24 yaşındaki Büşra Veral da doğduğundan beri bu sanatın içinde olduğunu söyleyerek, “Globalleşen dünyada kültürler kayıp gidiyor. Hem kendi kültürümüzü unutmamak adına hem de diğer gençlere örnek olmak adına bunun çok değerli bir şey olduğunu düşündüm. Şu an çalışmalar yapıyoruz, oynatıyoruz. Gayet de güzel oluyor.” diye konuştu.

www.mynet.com

Galeri

Karagöz – Hacivat Çekişmesi, Bu Ramazan Pandemi Nedeniyle Sosyal Medyaya Taşındı

Türk kültüründe önemli yeri bulunan, özellikle Ramazan aylarından çocukların merakla beklediği Karagöz ve Hacivat oyunu, pandemi nedeniyle sosyal medya üzerinden tüm evlere konuk oluyor.

Bu sanatın önemli ustalarından Suat Veral ile Türkiye’nin ilk kadın Karagöz sanatçısı yeğeni Merve İlken, salgınının gölgesinde geçen Ramazan ayında gösterilerini sanal olarak da devam ettiriyor.

700 yıllık gölge oyunu olan Karagöz ve Hacivat arasındaki ebedi çekişme korona virüs tedbirleri nedeniyle, kalabalık salonlardan sosyal medyaya taşındı. Ramazan gecelerinin eğlencesini sanal olarak da devam ettiren 41 yıllık gölge oyunu sanatçısı Suat Veral ile Türkiye’nin ilk kadın Karagöz sanatçısı yeğeni Merve İlken, Ramazan ayının maneviyatını çocukları eğlendirerek Karagöz ve Hacivat’ın bakış açısıyla anlatmaya çalışıyor. Gaziosmanpaşa Belediyesi sosyal medya hesapları üzerinden yayınlanan program ise aileler ve çocuklar tarafından yoğun ilgi gördü. Öte yandan geleneksel Türk gölge oyununu gelecek kuşaklara aktarmak adına büyük çaba sarf eden Veral, hem Karagöz ve Hacivat figürlerinin yapım aşamasını gösterdi, hem de bu sanatın inceliklerini anlattı.

“Online olarak Türkiye’nin her tarafındaki çocuklarımıza, gençlerimize ulaşıyoruz”

Karagöz ve Hacivat’ın bu süreçte izleyicilere moral olmaya devam ettiğini belirten gölge oyunu sanatçısı Suat Veral, “Geleneksel Türk gölge oyununda 41 yıldır çalışıyorum. Bu konudaki yaptığım çalışmalar içerisinde tabii ki halk kültürü olan sanatın içerisinde yer almak beni onurlandırıyor. Ama tabii ki bu işin bazı aşamaları var, hayali olmak bunun gibi örnek olduğumuz çalışmalarda ne yaptığımızı anlatmak gerekir. Deriden tasvirler yapıyoruz geçmişteki ustaların yaptığı gibi, yani deriden tasviri işliyoruz, boyuyoruz aynı zamanda eklemlerini yaptıktan sonra onları oynatıyoruz. Kendi oyunlarımı ben kendim hazırlıyorum. Daha sonra perdemizde icra ediyoruz. Dünyayı saran bir pandemi durumu var. Bizim ülkemizde de kurallara dikkat edilmesi anlamında baktığınızda da bizde geleneksel sanatları yaşatabilmek ve nefes aldırabilmek için, toplumumuza da heyecan ve moral olmak için online olarak Karagözümüzü oynatıyoruz. Karagözümüz tekrar evlere misafir olmuş oluyor. Online olarak okullara, Türkiye’nin her tarafındaki çocuklarımıza, gençlerimize ulaşıyoruz. Gaziosmanpaşa Belediyesi sosyal medya hesaplarından da oyunlarımız devam edecek. Sanatımız usta çırak ilişkisi ile ilerlemiş. Bu sanatın daha hızlı ilerlemesi için ben daha çok el verme noktasına daha yakınım. Gittiğim yerlerde atölye çalışmaları yaparak gençlerimizin ve çocuklarımızın daha çok öğrenmesini sağlıyorum. Bende ilk kadın Karagöz sanatçısını hayali olarak Türkiye’mize yansıttım” şeklinde konuştu.

“Karagöz ve Hacivat tüm izleyicisine sosyal medyadan kendisini izletmeye devam ediyor”

Geleneksel Türk gölge oyununda da kadın hayalinin de yer alması gerektiğini söyleyen Karagöz sanatçısı Merve İlken, “Geleneksel Türk gölge oyunuz ile çok küçük yaşlarda tanıştım ustamın yeğeni olmam sebebiyle. Çocukken onlarla birlikte büyüdüm. İşin mutfak kısmında görmüş ve izlemiş oldum. Daha sonra eğitim sürecim tamamlandıktan sonra ustam beni Türkiye’nin ilk kadın sanatçısı olarak yetiştirmeye ve 14 yıl öncede profesyonel olarak eğitim vermeye başladı. Bir hayali hem tasvirlerini yapan, hem de oyununu oynatan bir sanatçıdır. Ben de hem tasvirleri yapıyor, hem de icra ediyorum. Yıllardır merak edilen bir soruydu teknolojik bir çağa Karagöz nasıl ayak uyduracak? Karagöz yüzyıllardır günümüze gelen bir sanat ve önüne çıkan ne varsa onları aşarak günümüze geldi. Bu pandemi döneminde de herkes evinde internetten her şeyi izliyor. Dolayısıyla Karagöz’de online olarak evlere, okullara ve tüm izleyicisine sosyal medyadan kendisini izletmeye devam ediyor. Geçmişten bugüne gelen tüm sanatçılar erkeklerden oluşmakta ama artık bu yüzyılda kadıların her alanda yer aldığı gibi geleneksel Türk gölge oyununda da yer alması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

www.iha.com.tr

Galeri

The Guide İstanbul Dergisi Türkiye’nin İlk Kadın Hayalisi İle Röportajdaydı

İstanbul’un tüm güzelliklerini, tarihi mekanlarını, kültür sanatını, yabancı misafirlerimize aktaran önemli dergilerinden The Guide İstanbul dergisi Hayali Merve İlken ile röportaj gerçekleştirdi.

Derginin haziran sayısında yer ayırdığı, geçmişten günümüze Türk gölge oyunu sanatı ve tarihçesiyle yer buldu. Ayrıca geleneksel Türk gölge oyunu sanatında önemli projelere imza atan Hayali Suat VERAL’ın yetiştirdiği Türkiye’nin ilk kadın Karagöz sanatçısı Merve İLKEN ile yaptığı röportajda, sanatçı icra ettiği sanat hakkında önemli bilgilendirmeler yaptı.

www.theguideistanbul.com 

Galeri

Gümüşsuyu Halı, Hacivat ve Karagöz’ü İzleyiciyle Buluşturuyor

Erciyes Anadolu Holding’in halı sektöründeki öncü markası Gümüşsuyu Halı, Türk gölge oyununun önemli ustalarından Suat Veral ve Türkiye’nin ilk kadın gölge oyunu sanatçısı Merve İlken ile kültürümüzün vazgeçilmez mirası geleneksel orta oyunu olan Hacivat ve Karagöz’ü canlı yayında izleyicisiyle buluşturuyor.

Türk Kültürünün tanınması ve gelecek nesillere aktarılması adına her kesimden izleyicinin katıldığı canlı yayın etkinliği, Koronavirüs’le (Covid-19) mücadele edilen ve ramazan eğlencelerine hasret kalınan bu zor günlerde izleyicilerine eğlenceli anlar yaşatıyor. Eğitici ve öğretici olmasının yanında daha önce Hacivat ve Karagöz gösterisi izleme imkanı bulamayan çocuklar da bu sayede geleneksel Türk orta oyunuyla tanışmış oluyor. Sponsorluğunu Gümüşsuyu Halı’nın üstlendiği, Suat Veral ve Merve İlken’in hazırlayıp sunduğu Hacivat ve Karagöz Geleneksel Orta Oyunu gösterisi, Ramazan ayı boyunca iftardan sonra her akşam Gümüşsuyu Halı’nın Youtube ve İnstagramTv (IGTV) hesapları üzerinden izleyicisine keyifli anlar yaşatmaya devam ediyor.

 

www.kayseritelgraf.com

Genel

Karagöz ve Hacivat Bu Ramazan Bütün Evlerde

Ramazan gecelerinin eğlencesi geleneksel Türk gölge oyunu, koronavirüs sürecinde bu sanatın önemli ustalarından Suat Veral ile Türkiye’nin ilk kadın karagöz sanatçısı yeğeni Merve İlken sayesinde, sosyal medya üzerinden evlere konuk oluyor.

 

Ramazan ayında da devam eden koronavirüs tedbirleri nedeniyle, kalabalık salonlarda izlemeye alıştığımız Karagöz ve Hacivat da online ortama ayak uydurmak durumunda kaldı.

Geleneksel Türk gölge oyununu gelecek kuşaklara aktarmak adına büyük çaba sarf eden Suat Veral ile karagöz sanatçısı Merve İlken, bu süreçte Karagöz-Hacivat’ın gösterilerini sosyal medya üzerinden izleyiciyle buluşturuyor.

Veral ve İlken’in hazırlayıp sunduğu gösteri, sponsorluklarını üstlenen bir halı firmasının instagram sayfası üzerinden her akşam iftardan yarım saat sonra yayında oluyor.

Koronavirüs sürecini evde kalarak geçirenler, bir çok alanda olduğu gibi Türk gölge oyunu sanatında da bir ilke tanıklık ediyor.

“KARAGÖZ VE HACİVAT, MESAJLARINI TOPLUMA İLETMEYE DEVAM EDİYOR”

Gölge oyunu sanatçısı Suat Veral, Hacivat ve Karagöz’ün, koronavirüs salgını sürecinde alınan tedbirler nedeniyle bu ramazan ayında meydanlarda değil, herkes gibi evde olduğunu dile getirdi.

Gösterilerine online olarak devam ettiklerini anlatan Veral, Karagöz ve Hacivat’ın yeni konu başlıklarıyla izleyici karşısına çıktığını ve bugünkü ortama çok iyi adapte olduğunu söyledi.

Karagöz ve Hacivat’ın bu süreçte izleyicilere moral olmaya devam ettiğini belirten Veral, “Hacivat ve Karagöz’ün gösterilerindeki konu içerikleri, çocuklara ve büyüklere eğlenceli ve güzel bir serüven yaşatıyor. Gösterileriyle mesajlarını topluma iletmeye devam ediyor. Bu ramazanda da Karagöz ve Hacivat’a çocuklar, gençler ve toplum tarafından büyük ilgi var.” dedi.

Mesleğinde 41 yılı geride bırakan Suat Veral, “Karagöz’ün her zaman hazırlıklı olması gerektiğini düşünüyorum. Topluma hangi yenilikleri sunabileceğimin hazırlıklarını yapıyorum. Tabii bu malum süreç içinde yenilikler bize de ışık tutmuş oldu. Karagöz ve Hacivat bu süreçte de hazır olduğunu göstermiş oldu.” diye konuştu.

“TOPLUMA GÜZEL MESAJLAR VERECEKLER”

Gölge oyunu sanatını özveriyle icra ettiklerini dile getiren Veral, sözlerine şöyle devam etti:

“Gölge oyunu topluma her zaman destek olmuş, bu iki karakter bize bir çok şeyi anlatmıştır. Bugün de yeni konu başlıkları ile Karagöz ve Hacivat bizlere moral ve motivasyon açısından güzel mesajlar veriyor.

Sadece koronavirüs meselesi değil, lösemi gibi ince hastalığı olan çocuklarımıza ya da diğer hastalarımıza da Karagöz çok destek olmuştur. İşitme engelli çocuklara, gençlere, toplumun bir kesimine Karagöz her zaman faydalı olmuştur. Motivasyon, toplumu birleştirme, kardeşlik duygularını yaşatan bir karakterdir. Karagöz bizim için çok değerli. Benim bile tasvirlerini hazırlarken heyecan duyduğum bir karakter. Bugünkü ortamda da topluma güzel mesajlar verecekler diye düşünüyorum.”

“KARAGÖZ BU DUYGUYU AYRI BİR HEYECANLA YAŞIYOR”

Koronavirüs sürecinde kendileri açısından çok fazla değişen bir durumun olmadığını ifade eden Veral, “Hayali olarak perdemizi kurduğumuzda izleyici bizi göremiyordu, Karagöz ve Hacivatı görüyordu. Bizim için çok değişen bir şey yok. Amaç zaten Karagöz ve Hacivat’ın ortada olması. Bugün seyircinin tam karşısında değiliz belki ama Karagöz bence bu duyguyu ayrı bir heyecanla yaşıyor. Karagöz ve Hacivat, bu süreçte kitlenin daha çok olduğu online ortamda, internet aracılığıyla bir çok eve, belki dünyanın diğer ucundaki bütün insanlara sesini duyuruyor. Bence çok faydalı olan noktadan da bakmak lazım. Hayat böyle çünkü. Bazen bunları da yaşamamız gerekiyor. Bizler evdeyiz ama Karagöz ve Hacivat da evde ve evden güzel mesajlar dünyanın bir ucuna kadar gidiyor.” şeklinde konuştu.

“KARAGÖZ, TEKNOLOJİ SAYESİNDE BÜTÜN EVLERE KONUK OLUYOR”

Türkiye’nin ilk kadın Karagöz sanatçısı Merve İlken de bu süreçte, “Teknoloji ile Karagöz ve Hacivat nasıl ilerleyecek?”, “Karagöz teknolojiden etkilenecek mi?” sorularının cevabını yaşadıklarını ifade etti.

Bu ramazan ayında Karagöz meydanlarda olmasa da teknoloji sayesinde bütün evlere konuk olabildiğini belirten İlken, “Bunu da sosyal medya üzerinden Karagöz’ün çizgisini hiç bozmadan, gölge oyununu devam ettirerek sürdürüyoruz. Bu noktada çocuklarımız, sosyal medyayı bir nevi iyi kullanmaya çalışacaklar. Aileleriyle birlikte sosyal medya üzerinden ortak bir noktada buluşmuş olacaklar.” dedi.

 

www.sabah.com.tr